Grochu7 - 1.12.2018 23:33:26

Forumowa Ekipo do zadań specjalnych!

Przysiadłem, jak to czasami bywa, do śledzenia gettowej granicy w kolejnym kawałku i dotarłem do jakiejś ściany. Interesuje mnie mianowicie budynek Dzika 4 / Stawki 12 czyli "Cyrk na Dzikiej" - https://warszawa.fotopolska.eu/Dom_nocl … 80942-foto

"Cyrk" ma odpowiednio złą sławę ze względu na swoją przeszłość - schroniska dla bezdomnych, w którym zamieszkiwali przedstawiciele warszawskiego półświatka i daaaalekiego marginesu społecznego. No, ale nie o tym chciałem pisać. Szukam wiadomości o tym co się działo z nim w okresie istnienia getta warszawskiego. Z tego co udało mi się ustalić:
1. Był poza terenem getta w momencie jego zamknięcia (patrz: https://polona.pl/item/sperrgebiet-dzie … o:metadata )
2. W początku 1941 r. został włączony do getta (razem z terenem Umschlagu, nieparzystą stroną Dzikiej i kawałem nieparzystej strony Stawek). Wiele z budynków w okolicy zostaje przeznaczonych na punkty - patrz np: Dzika 1/3/5, Dzika 9/11, Dzika 15, Dzika 19, Stawki 9, nawet jeśli budynek nie był do tego wcale przystosowany - R. Sakowska wspomina, że punkt na Dzikiej 15 był w pomieszczeniach mieszczącej się tam niegdyś garbarni. Nie wspomina się jednak o interesującym nas obiekcie - co sugeruje, że został on zajęty już jako magazyn na Umschlagu, albo został w inny sposób "wyłączony" (zniszczony?) i przez to nie dało się go zagospodarować jako kolejnego punktu (mimo pewnych udogodnień w tym kierunku).
3. W maju 1942 r. Umschlag zostaje otoczony nowymi murami. Ten stan (i wykorzystanie budynków podczas akcji eksterminacyjnej) przedstawia plan poniżej - interesujący mnie budynek pod nr 4.
http://www.deathcamps.org/occupation/pic/bigumschlagmap.jpg
http://www.deathcamps.org/occupation/interactive.htm - a tu wersja "interaktywna" z wyświetlającymi się zdjęciami po kliknięciu.

I tu rodzą się pytania - czy budynek był wykorzystywany jako część Umschlagu w okresie akcji? Ja nie kojarzę relacji które by o tym mówiły - ale to nie znaczy, że tak nie było... Pamiętam, że kiedyś trwała dyskusja o przebiegu murów Umschlagu i jego planie sytuacyjnym - czy temat tego budynku nie wypłynął jakoś we wnioskach?

4. Co się dzieje z budynkiem po akcji z lata 1942 r.? Jeśli mnie pamięć nie myli część zabudowań Umschlagu została magazynami Werterfassung - ale czy to dotyczyło tylko potężnych gmachów Stawki 6/8, czy również "cyrku"?
5. W końcu wojny cyrk już nie istnieje - a w jego miejscu widać jakiś niewielki, kwadratowy budynek (patrz również na plan powyżej) - co to jest? No i mamy wyjeżdźone/wydeptane ślady w miejscu "cyrku" - co wskazuje, że tego budynku już od dawna nie ma. Co (i kiedy) się z nim stało?
http://www.deathcamps.org/occupation/pic/u09.jpg

Za ustalenia na ten temat nie mogę zapłacić jak za prezydenta... chyba, że wynagrodzenie za takowego ktoś przyjmuje w kolejnych znaleziskach dotyczących gettowych granic i przedsiębiorstw.