marcinguzek - 24.10.2021 12:09:26

Wraki czołgów niemieckich na Jana Olbrachta na Kole

na stronie Pancerne wraki '39
http://wraki39.pobitwie.pl/index.php?/category/201
jest seria zdjęć przedstawiająca wraki niemieckich czołgów z września 1939 z lokalizacją Jana Olbrachta, okolice dzisiejszego nr 34a;

poniżej próba lokalizacji gdzie dokładnie stoją poszczególne wraki a także jak doszło do ich zniszczenia i kiedy?
tego odcinka na Woli broniła 7 kompania, 40 Pułku Piechoty "Dzieci Lwowski" (7kp/40pp)
opis walk i rozlokowanie jednostek opieram na książce J. Grzybowski o 40pp w obronie Warszawy;
potyczka (bitwa) maiła miejsce 9 września 1939, niemieckie natarcie rozpoczęło się ok 10.15
starcie to było częścią ataku niemieckiej 40 Dywizji Pancernej na Warszawie od Zachodu, najbardziej znane walki na Woli odbyły się, tego dnia w okolicach kościoła Św. Wawrzyńca gdzie polska obrona podpaliła beczki z terpentyną z fabryki Dobrlin (dolina śmierci);

Pozycje 7kp/40pp w dniu 9.IX.1939 oraz kierunek niemieckiego natarcia
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/599_1635076054.jpg
źródło: J. Grzybowski '40 pułk piechoty "Dzieci Lwowskich" w obronie Warszawy"

7kp rozlokowana była po obydwu stronach Górczewskiej i skrzyżowania Ks Janusza; pozycje obronne były pomiędzy cm. Karaimskim (dziś Pustola) a Obozową; Niemcy natarli od strony Fortu Wola i Cm. Wolskiego; wg relacji Grzybowskiego zostały tego dnia uszkodzone 6 niemieckich czołgów a 4 z nich zostały pozostawione przez Niemców na przedpolu;
Grzybowski w swojej książęce podaje że dwa pierwsze czołgi zostały zniszczone, gdy otworzono do nich ogień z odległości 800m od polskich pozycji obronnych na przedpolu; jeden przy ul. Sowińskiego a drugi w okolicach Jan Olbrachta;

zdjęcie jednego z wraków, pokazuje niezabudowaną przestrzeń gdzie atakowali Niemcy, dziś patrzyli byśmy na wlot Redutowej (widok z Jan Olbrachta na południe)
http://wraki39.pobitwie.pl/_data/i/upload/2020/07/24/20200724233933-f3ec7e6c-me.jpg

wrak stoi na Jana Olbrachta, w okolicy ul. Szczecińskiego; biały, niesiniejący budynek, widoczny na zdjęciu o przedwojennym adresie Ks. Janusza 26 stał w okolicach Góralskiej; w tle, po lewej, stojący do dziś, przedwojenny budynek Szczecińskiego 1 (identyfikacja roox/Fryderyk)
http://wraki39.pobitwie.pl/_data/i/upload/2020/12/27/20201227204914-bc5d2464-me.jpg

budynek o nr 26 oznaczony na szkicu z BOS z 1945 po lewej, zachodniej stronię ówczesnej Ks. Janusza (dziś Jana Olbrachta); widać też zabudowania Ks. Janusza 13 przy których stoi wrak opisany poniżej obecnie Jana Olbrachta 7 (budynek oznaczony Górczewska 121 to obecnie Jana Olbrachta 4; budynki o nr 8-16 intensją do dziś to posesje Jana Olbrachta 18-24)
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/599_1635083503.jpg

kolejne dwa czołgi zostały zniszczone w podczas ataku na II pluton który broił pozycji między Jana Olbrachta a Górczewską ('okrakiem' do ul. Marynin)
zakładam, że jeden z wraków opisany przez Grzybowskiego, przedstawiony jest na poniższych zdjęciach;
stoi on w miejscu dzisiejszego bloku Jana Olbrachta 7
http://wraki39.pobitwie.pl/_data/i/upload/2020/10/06/20201006000326-8512046d-me.jpg
w tle widać zabudowania gospodarstw ogrodniczych o przed wojną używających adresów Ks. Janusza 11 i 13 (choć ulica od 1928 nosiła nazwę Jana Olbrachta na tym odcinku)

na "Pancerne wraki '39" jest więcej zdjęć tego właśnie czołgu; pozwala nam to zobaczyć jak wyglądała zabudowa tej okolicy
http://wraki39.pobitwie.pl/_data/i/upload/2020/07/24/20200724233934-e6a6b77b-me.jpg
http://wraki39.pobitwie.pl/_data/i/upload/2020/07/24/20200724233934-7c47ca04-me.jpg
http://wraki39.pobitwie.pl/_data/i/upload/2020/07/24/20200724233933-72ae7b4b-me.jpg

ostatni z opisanych wraków, które Niemcy pozostawili na przedpolu stoi przy ówczesnej Urlychowskiej, pomiędzy dzisiejszą Okocimską a Jana Olbrachta
http://wraki39.pobitwie.pl/_data/i/upload/2020/10/05/20201005235809-173ca815-me.jpg

lepiej widać miejsce unieruchomienia tego czołgu na kolejnym zdjęciu; widać na nim istniejące do dziś budynki o obecnych adresach (od prawej) Jana Olbrachta 4, Górczewska 123 oraz dwie kamienice przy Górczewskiej które stały jeszcze na początku lat 80. XX w. pomiędzy klubem fitness Górczewska 129
http://wraki39.pobitwie.pl/_data/i/upload/2020/10/05/20201005235852-09a44acb-me.jpg

Lokalizację wraków oznaczyłem na zdjęciu lotniczym z 1945 z podanymi dzisiejszymi adresami:
Jana Olbrachta 34a - wrak stał przy samej ulicy z widocznym na zdjęciach stojącym do dziś budynkiem Szczecińskiego 1
Jana Olbrachta 32 - na północ od ulicy w kierunku Okocimskiej 9a
Jana Olbrachta 7
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/599_1635685005.jpg

Miejsce walk z 9.IX.39 widać na zdjęciu L. Sempolińskiego wykonanym z nieistniejącego już budynku Górczewska 110; na horyzoncie cm. Prawosławny i Karaimski o który opierało się lewe skrzydło obrony 7kp (I pluton); przy prawej krawędzi kadru widać biały budynek na ówczesnej Urlychowskiej pod którym został unieruchomiony czołg na powyższych zdjęciach (w centrum planu stojące do dziś budynki przy Jana Olbrachta m.in 'słynny' zrujnowany 'dworek' JO22)
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/599_1635077673.jpg

Stanowiska obronne II plutonu na dawnej pętli tramwajowej Urlychowska, po lewej dzisiejszy Jana Olbrachta 4; na horyzoncie budynki Jana Olbrachta 20-24
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/599_1635078356.jpg

zdjęcie pozycji II plutonu na skrzyżowaniu Górczewskiej i Ks. Janusza tym razem na północ; widoczny drewniany budynek, był wg relacji Grzybowskiego, siedzibą dowództwa 7kp
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/599_1635079552.jpg

-----------------------
dziękuję za pomoc Kuba i Fryderyk @Warszawska Identyfikacja oraz Michał @Jestem z Woli