Jeśli już w związku z rocznicą muszę napisać coś o Powstaniu, niech się to przynajmniej choć trochę kojarzy z gettem ;)

Zupełnie przy okazji, spojrzałem dziś świeżym okiem na plany powstańczego ataku. W związku z tym, pozwolę sobie zaryzykować postawienie dość karkołomnej tezy... Popatrzmy najpierw na szkice ze strony Whatfora:





Szkice, jak to szkice. Raczej nie są wykonane z kartograficzną precyzją. Coś jednak na nich widać. Coś, na co pochłonięty bezsensownym liczeniem wieżyczek, patrzeniem na budynek Monopolu i szukaniem "białego domu", jakoś nie zwróciłem uwagi. A jest to jedyny istotny element, który pojawia się - i bardzo podobnie wygląda - na obu szkicach. W środku wysokości każdego obrazka znajduje się charakterystyczny obszar - wąski poprzeczny przejazd pomiędzy murami, z bramami wiodącymi na wschód i zachód: jedną na teren nazywany tu "placem zbiórek", wówczas już od kilku dni przez siły powstańcze opanowany i drugą, zamykającą dostęp do niezdobytej części obozu. Zawsze mi się wydawało, że - zgodnie z górnym szkicem - musiało to być gdzieś na wysokości budynku Monopolu przy Pawiej. Tymczasem...




Nie wygląda to znajomo? Smocza - to jedyny tak ukształtowany fragment. Wąski przejazd z murami i bramami z czterech stron, w dodatku z jego wschodniej strony - tak, jak na szkicach - mamy wieżyczki. I wreszcie cała historia zaczyna wyglądać logicznie. W takim układzie, słynny "biały dom" byłby to prawdopodobnie zamykający teren od wschodu - i górujący nad nim - kompleks koszarowo-więzienny przy Zamenhofa.