Kolejka Marecka - zaciekawiamy Warszawą



Forum Stowarzyszenia

Ogłoszenie

Aktualności - www.facebook.com/sopw.kolejka.marecka Aktualności - www.facebook.com/sopw.kolejka.marecka


#1 30.09.2009 11:15:55

chrisfox

administrator

status 1
GG? ni mom i nie bede mioł
Skąd: z getta
Zarejestrowany: 8.03.2007
Posty: 11918
WWW

żeliwny przewodnik

Działająca ostatnio ostro w żeliwnych tematach Monika, zwróciła mi niedawno uwagę na coś, co nam chyba umknęło. W pionierskich czasach tego forum, właściwie wszyscy mieliśmy już jakąś orientację w tych ciężkich zabawkach. Czas mija, pojawiają się nowe osoby i jeśli ktoś nie zaczyna zawzięcie zagadnienia drążyć, może po prostu nie wiedzieć, o co też w tym dziale właściwie chodzi (a przede wszystkim, nie zarazi się tą dziwaczną pasją - a szkoda). Tak więc, być może nie zaszkodzi umieścić tu kilku obrazków z jakimś komentarzem. Poniżej odrobina żeliwnej wiedzy od podstaw.

1. tzw. "kratki ściekowe" Używam tu terminologii z tytułów wątków dotyczących inwentaryzacji - ten element poprawnie nazywa się wpustem ulicznym, bądź chodnikowym (Koneckie Zakłady Odlewnicze używają też nazwy "krawężnikowo-jezdniowy"), w zależności od lokalizacji i konstrukcji.

- wpust uliczny z odlewni Białogon

http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/98_1251145453.jpg
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/6_1179185018.jpg

poniżej także wpust z oryginalnym obramowaniem Białogonu - krata zastąpiona współczesnym wyrobem firmy Lefek Miller Banasik

http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/6_1179184889.jpg


Białogon produkował też małe wpusty, umieszczane zwykle w środkowej części jezdni:

http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/2_1190638352.jpg
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/2_1191747189.jpg
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/98_1251146316.jpg

(na dolnym obrazku napis widać najlepiej, wyżej już nieco zatarte - ale są)


Jeszcze przepiękny wpust chodnikowy Zieleniewskiego

http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/2_1180901387.jpg

niestety, częściej spotykany w postaci szczątkowej:

http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/14_1181991292.jpg


Rozczyn dzieł Marksa wlany w bydląt czaszki
Wytwarza z mózgiem przedziwną miksturę

Offline

 

#2 4.10.2009 14:23:11

chrisfox

administrator

status 1
GG? ni mom i nie bede mioł
Skąd: z getta
Zarejestrowany: 8.03.2007
Posty: 11918
WWW

Re: żeliwny przewodnik

2. Włazy kanalizacyjne

Temat niezwykle obszerny, z wieloma niewiadomymi. Właz jest elementem efektownym a przy tym ma ogromną zaletę - z różnych względów trudno go usunąć, więc bardzo często pozostaje gdzieś na środku trawnika, stanowiąc nieraz jedyny ślad dawnego przebiegu ulicy. Ogromną dla nas wadą, jest za to lokalizacja włazów - większość znajduje się w eksponowanych punktach jezdni, stąd narażone są na uszkodzenia wywołane ruchem kołowym - wszelkie oznaczenia na starszych egzemplarzach są na ogół gruntownie zatarte.

Najczęściej, spotykamy w Warszawie wyroby trzech producentów:

- Białogon

http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/2_1174839579.jpg

- Herzfeld & Victorius z Grudziądza (u góry w wersji typowej, poniżej rzadki model w tzw. "szyldziku" - kwadratowym obramowaniu)

http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/6_1192608280.jpg
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/91_1246570196.jpg

- Neptun z Końskich

http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/2_1190575844.jpg

...choć trafiają się też rzadkie egzemplarze innego pochodzenia:

http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/14_1181991184.jpg
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/2_1192305242.jpg

Występują też czasem nieefektowne płaskie pokrywy ze Starachowic, w odmianach "500" i "600" - prawdopodobnie powojenne.

Powyżej pokazałem najbardziej typowy (właściwie, najczęściej dziś spotykany) wzór włazu z odlewni w Białogonie – roboczo określany w naszych zestawieniach jako „kwadrat”. Znajdujemy też inne modele włazów tego producenta:

- tzw. „podkówka” – na ogół występująca łącznie z małym wpustem jezdniowym

http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/2_1201210520.jpg

- rozmaite włazy okrągłe

http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/2_1226910589.jpg
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/91_1227204790.jpg
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/25_1254321898.jpg


Co do typowego kwadratowego Białogonu - ten model był produkowany do lat pięćdziesiątych. My zakładamy, że (przynajmniej w większości) egzemplarze powojenne nie posiadają już widocznej sygnatury producenta. Jeśli widzimy napis "Białogon", przyjmujemy, że mamy do czynienia z wyrobem przedwojennym.

Oznaczenie producenta, pojawia się na włazach Białogonu na ogół w miejscach typowych - w czterech narożnikach. Zdarzają się jednak egzemplarze opisane nietypowo:

- na pokrywie (na zdjęciu górnym akurat dodatkowo, ale zdarza się napis umieszczony wyłącznie na tzw. "krzyżu" - bywa też, że za nazwą firmy pojawiają się cyfry, np "20", jak na obrazku dolnym)

http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/2_1178747847.jpg
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/2_1254734348.jpg

- na występach w narożniku (występują wersje oznakowane w jednym, bądź czterech narożach - do ośmiu napisów "Białogon" na jednym egzemplarzu)

http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/14_1219089277.jpg


cdn. (będzie o włazach niezidentyfikowanych)


Rozczyn dzieł Marksa wlany w bydląt czaszki
Wytwarza z mózgiem przedziwną miksturę

Offline

 

#3 8.10.2009 15:31:23

 emka 1471

Użytkownik

Skąd: mówią, że z folwarku Rakowiec
Zarejestrowany: 26.12.2008
Posty: 651

Re: żeliwny przewodnik

Dzięki Krzysiu. Właśnie o taki opis mi chodziło. Czekam na cdn

Offline

 

#4 8.10.2009 19:53:54

zaruk

Moderator Kombinator

Zarejestrowany: 24.01.2008
Posty: 1293

Re: żeliwny przewodnik

Ach, to właśnie lubię najbardziej - usystematyzowaną wiedzę.
Chętnie bym się zabrał za kolekcjonowanie tego żelastwa gdyby nie to, że już wszystko poksięgowaliście...


Powoli, drążąc tunel, posuwa się strażnik-kret
Z małą czerwoną latarką przypiętą na czole.

Offline

 

                                 Czasy takie, że na fb też trzeba trochę istnieć - zajrzyjcie do nas i tam. A tu jesteśmy już od dobrych dziesięciu lat :)                                

adres IP


Stopka forum

RSS
Powered by PunBB 1.2.23
© Copyright 2002–2008 PunBB
Polityka cookies - Wersja Lo-Fi


Darmowe Forum | Ciekawe Fora | Darmowe Fora