Kolejka Marecka - zaciekawiamy Warszawą



Forum Stowarzyszenia

Ogłoszenie

Aktualności - www.facebook.com/sopw.kolejka.marecka Aktualności - www.facebook.com/sopw.kolejka.marecka


#1 26.06.2021 11:31:07

marcinguzek

Użytkownik

Zarejestrowany: 5.07.2017
Posty: 403

Kociół Garnizonowy na Placu Saskim

Kościół Garnizonowy na Placu Saskim

W materiałach które można zaleźć w sieci na temat dawnego Soboru na Placu Saskim przeważają opisy jego powstania z okresu zaborów lub historia jego zburzenia w Niepodległej Polsce. Umyka uwadze, że w swojej krótkiej 12-letniej historii (1912-24), ten obiekt był tylko przez 3 lata cerkwią prawosławną (sobór) a przez 9 kościołem katolickimi.
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/599_1624694837.jpg

Dawny sobór, po opuszczeniu przez Rosjan Warszawy, został konsekrowany przez Biskupa Ordynariusza Wojsk Niemieckich 25 lutego 1916.
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/599_1624695311.jpg
Konsekracji dokonał bp Heinrich Joeppen
https://de.wikipedia.org/wiki/Heinrich_Joeppen

Był to kościół współwyznaniowy protestancki i katolicki, nazywany również symultanicznym. W tego typu kościołach (znanych w Niemczech od XVI wieku) katolicy i protestanci dzielą jeden budynek, msze odbywają się jednak osobno.
https://depl.xcv.wiki/wiki/Simultankirche
Należy pamiętać, że były sobór był kościołem garnizonowym do użytku wojsk niemieckich stacjonujących w Warszawie. Nabożeństwa „symultanne” wyglądały następująco: o godzinie dziesiątej odprawiano mszę św. z kazaniem katolickim dla żołnierzy katolików, a bezpośrednio potem nabożeństwo protestanckie.

Skromna notatka prasowa w Przeglądzie Porannym, o pierwszym nabożeństwie ewangelickim, w nowym kościele garnizonowym w formule współwynaniowej/symultanicznej, pokazuje jak nieduże było zainteresowanie Warszawiaków sprawą kościoła w byłym soborze. Nabożeństwo odbyło 5 marca 1916, z udziałem gubernatora, generała von Beselera i generalicji niemieckiej (polscy oficjele cywilni mogli wejść tylko z zaproszeniami - "karki")
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/599_1624696455.jpg

Po odzyskaniu Niepodległości, dawny sobór pełnił dalej role Kościoła Garnizonowego (już tylko katolickiego) Wojska Polskiego.
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/599_1624696972.jpg

Proboszczem był ks. generał Antoni Niewiarowski. Sam budynek był własnością Ministerstw Spraw Wojskowych
https://pl.wikipedia.org/wiki/Antoni_Niewiarowski
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/599_1624697203.jpg
skan pochodzi z "Duszpasterstwo wojskowe w okresie posługi abp. Stanisława Galla biskupa polowego Wojsk Polskich: wybór dokumentów źródłowych 1918-1933" Z. Kępa, J.R. Prochwicz

W dyskusjach na forach internetowych pojawiają się wątpliwości czy Kościół Garnizonowy na Pl. Saskim pełnił swoje funkcje. Opierają się one na tym że wszystkie znane zdjęcia z okresu 1918-24 z uroczystości państwowych czy wojskowych wykonane były przed kościołem lub na jego schodach; w prasie z tego okresu odnalazłem kilka notatek pozwalających stwierdzić z cała pewnością, że kościół był użytkowany;
oprócz prezentowanego powyżej "porządku mszy" z grudnia 1918, dobrym przykładem będzie zarządzenie Min. Spr. Wojskowych z 1920 o obowiązkowym udziale we mszy z okazji imienin Piłsudskiego
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/_fora/kolejkamarecka/gallery/599_1624697910.jpg
znane są również wspomnienia de Gaulle'a z mszy poświęcenia sztandarów podczas wojny z bolszewikami w 1920; odnalazłem również relacje z poświecenia sztandaru 36PP, wystawienia przez ten Pułk "wart" przy grobie z okazji Wielkanocy czy rezurekcji które odbywały się wewnątrz

PODSUMOWANIA
mała wiedza nt. działania b. soboru podczas okupacji niemieckiej 1915-18 bierze się zapewne z tego, że był to "wewnętrzny" kościół garnizonowy okupacyjnej armii niemieckiej i informacje o jego "działalności" nie były przekazywane i publikowane w ówczesnej prasie (która jest często jedynym źródłem naszej wiedzy o tamtym okresie); zapewne więcej informacji na powyższe tematy można znaleźć w archiwach niemieckich;
działanie Kościoła Garnizonowego Wojsk Polskich na Pl. Saskim w b. soborze jest słabo udokumentowane w Niepodległej Polsce ponieważ podczas II wojny światowej przepadło archiwum biskupiej kurii polowej;

w powyższym opracowaniu korzystałem z pomocy @Weldon (Piotr Abramczyk), autor:
https://ebookpoint.pl/ksiazki/sobor-sob … s_00ju.htm

swoimi opiniami podzielili się ze mną:
ks. płk SG dr Zbigniew Kępa, notariusz kurii polowej
autor: https://ixtheo.de/Record/1745682341/FulltextSearch
Michał Zarychta, autor:
http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/b … fba34a6aac
Andrzej Golimont, autor:
https://www.academia.edu/44494769/Osta% … _Warszawie
którym bardzo dziękuję

korzystałem również z
https://rcin.org.pl/Content/38503/WA303 … 4_Gaul.pdf
https://doczz.net/doc/396967/po-1914--- … -polowy-wp

Ostatnio edytowany przez marcinguzek (26.06.2021 11:34:09)

Offline

 

#2 10.07.2021 15:07:34

chrisfox

administrator

status 1
GG? ni mom i nie bede mioł
Skąd: z getta
Zarejestrowany: 8.03.2007
Posty: 11918
WWW

Re: Kociół Garnizonowy na Placu Saskim

Ojej, jakoś dopiero teraz na to trafiłem, śliczne dzięki, nadzwyczajne


Rozczyn dzieł Marksa wlany w bydląt czaszki
Wytwarza z mózgiem przedziwną miksturę

Offline

 

#3 30.11.2021 23:52:52

 Antyk

Użytkownik

Skąd: Warszawa
Zarejestrowany: 4.11.2010
Posty: 245

Re: Kociół Garnizonowy na Placu Saskim

Dobra robota! Takie małe kompendium powstało. Dzięki


Wszystko, co patriotyzmu i historycznego dotyczy uczucia, tak wielkie jest i wielmożne w narodzie tym, iż zaiste że kapelusz zdejmam przed ulicznikiem warszawskim - ale - ale wszystko to, czego nie od patriotyzmu, czego nie od narodowego, ale czego od społecznego uczucia wymaga się, to jest tak początkujące, małe i prawie nikczemne, że strach wspominać o tym !
C.K.N

Offline

 

                                 Czasy takie, że na fb też trzeba trochę istnieć - zajrzyjcie do nas i tam. A tu jesteśmy już od dobrych dziesięciu lat :)                                

adres IP


Stopka forum

RSS
Powered by PunBB 1.2.23
© Copyright 2002–2008 PunBB
Polityka cookies - Wersja Lo-Fi


Darmowe Forum | Ciekawe Fora | Darmowe Fora