Kolejka Marecka - zaciekawiamy Warszawą



Forum Stowarzyszenia

  • Nie jesteś zalogowany.
  • Polecamy: Gry

Ogłoszenie

Aktualności - www.facebook.com/sopw.kolejka.marecka Aktualności - www.facebook.com/sopw.kolejka.marecka


#1 10.02.2016 13:02:41

Grochu7

Użytkownik

Zarejestrowany: 13.11.2014
Posty: 125

Leszno 44 - Pierwsza Hala Nowoczesna

Przepraszam, za zadanie odwrotne do przyjętych forumowo - nie mam zdjęcia, a opis i adres, zaś zdjęcia brakuje.

Popularna w getcie spółka Kohn&Heller (tak, ci od omnibusów konnych i znani kolaboranci, a także mecenasi gettowi) wystawiła pod adresem Leszno 44 swój dom handlowy. Tak pisze o nim Gazeta Żydowska (nr 76/1941, s. 3) z 25 VIII 1941:
http://i66.tinypic.com/zsspbs.jpg

I teraz pytanie: czy mamy jakieś zdjęcia tego osiągnięcia myśli technicznej i architektonicznej? (Zdjęcia poprzedniego budynku Leszno 44 znam - i raczej nie nadawał się do przerobienia na dom handlowy.)

Offline

 

#2 11.02.2016 12:14:21

El_Jot

Użytkownik

Zarejestrowany: 1.04.2014
Posty: 1274

Re: Leszno 44 - Pierwsza Hala Nowoczesna

Nic pewnego nie wiem, ale nie sądzę by można mówić o "poprzednim budynku".
Sformułowanie "specjalnie na ten cel urządzonym budynku" świadczy moim zdaniem raczej o przebudowie, niż o budowaniu od podstaw.
Trzeba wziąć pod uwagę swoisty charakter "Gazety Żydowskiej" i wynikający z niego chroniczny entuzjazm dla takich przedsięwzięć.
Na fotografiach budynku widać, że w pewnym momencie zamalowano okna i stał się on miejscem gdzie gromadzą się żebrzący.
To pierwsze, moim zdaniem, może świadczyć o tym, że halę dobudowano do fasady frontowego budynku, być może łącząc ją zadaszeniem ze stojącymi tam wcześniej oficynami.
Drugie świadczy o wzmożonym ruchu ludzi od których można coś uzyskać.
Ciekawe, czy było bezpośrednie przejście na bazar w podwórku Leszno 42

Offline

 

#3 11.02.2016 13:11:28

 weldon

Użytkownik

19455822
Skąd: Łomianki
Zarejestrowany: 4.03.2011
Posty: 1184
WWW

Re: Leszno 44 - Pierwsza Hala Nowoczesna

Równie dobrze mogło to być coś pod publiczkę, na zamówienie propagandy, żeby w całej Polsce albo dla jakiejś komisji akurat przebywającej w Krakowie zrobić show o dobrym traktowaniu.

Offline

 

#4 11.02.2016 13:27:30

Grochu7

Użytkownik

Zarejestrowany: 13.11.2014
Posty: 125

Re: Leszno 44 - Pierwsza Hala Nowoczesna

Nie ukrywam - trochę się tego obawiałem, że ten budynek tylko został przebudowany. Ale jest określany halą (nawet nie domem towarowym - co byłoby bardziej na miejscu, gdyby to była prosta adaptacja dotychczasowej kamienicy), więc szukam prawdopodobnie raczej niższego budynku niż Leszno 44 od frontu.
Jak patrzę na to zdjęcie widzę rozległe oficyny  prostopadłe do Leszna - to mogło być tam. (No i jeśli GŻ określa coś mianem bazaru to nie jest to szczególnie poważna budowla...)
http://www.warszawa1939.pl/zdjecia/leszno/old/leszno_08.jpg

Alternatywny pomysł to hala z parterowego Leszno 46 - ale wtedy prawdopodobnie występowałaby pod swoim adresem, a nie sąsiedniej kamienicy.

Za wszelkie wskazówki, zdjęcia - setne dzięki!

Offline

 

#5 11.02.2016 16:03:47

Grochu7

Użytkownik

Zarejestrowany: 13.11.2014
Posty: 125

Re: Leszno 44 - Pierwsza Hala Nowoczesna

@weldon - nie sądzę, gdyż akurat M. Kohn& Z. Heller mieli na swoim koncie parę jak najbardziej rzeczywistych inwestycji w getcie (no i byli jednymi z niewielu dobrze sytuowanych w getcie ludzi dzięki swoim mniej lub bardziej legalnym koncesjom na wwóz do getta produktów żywnościowych). Poza tym pod publiczkę raczej nie pisze się w GŻ, zwłaszcza, jak 400 tys. warszawskich Żydów mogłoby się przekonać naocznie o nieprawdziwości wiadomości. Z moich doświadczeń z GŻ wynika, że ta gazeta unika wprost nieprawdziwych wiadomości, a raczej unika niemiłych tematów. (A także owija w bawełnę - uznając np. śmiertelność 3% miesięcznie wśród przesiedleńców uważa za "dość niską" - ale przytacza samą bazową statystykę, więc sprawny czytelnik spokojnie czytał pomiędzy wersami.)

Offline

 

#6 12.02.2016 17:59:01

chrisfox

administrator

status 1
GG? ni mom i nie bede mioł
Skąd: z getta
Zarejestrowany: 8.03.2007
Posty: 11918
WWW

Re: Leszno 44 - Pierwsza Hala Nowoczesna

Ot, ciekawostka. Bylem przekonany, że pod tą szumną nazwą po prostu wstawili parę stoisk do budynku nr 44 a tu coś takiego... Może się naprawdę podłączyli do sąsiadów pod 46, tylko oficjalne wejście było spod numeru 44? Tu by "hala" pasowała.


Rozczyn dzieł Marksa wlany w bydląt czaszki
Wytwarza z mózgiem przedziwną miksturę

Offline

 

#7 13.02.2016 01:50:25

Grochu7

Użytkownik

Zarejestrowany: 13.11.2014
Posty: 125

Re: Leszno 44 - Pierwsza Hala Nowoczesna

Ok, problem udało się rozwiązać:

Samuel Puterman (pamiętnik leży w archiwum ŻIH) zapisał, że pod adresem Leszno 46 znajdowały się hale targowe utworzone przez Kohna na 100 stoisk.

http://warszawa.getto.pl/index.php?mod= … id=miejsca

A jeszcze do adresu Leszno 44
1. W "Przewodniku" przejrzałem spisy lokali i znalazłem tam: zakład produkujący art. łącznikowe (Ernst) w 1941 r., Pierwszą Halę Nowoczesną Kohna i Hellera, ogródek kawiarni "Pod Fontanną" (przy czym sam lokal jest adresowany na Leszno 15)

2. Irena Birnbaum w swoim pamiętniku napisała, iż: pod adresem Leszno 44 znajdowała się fabryka "Marcel", której okna piwnicy wychodziły na ogródek kawiarni "Pod Fontanną". Irena Birnbaum zapisuje dalej: "Fabryka <Marcel> znajdowała się już pod zarządem Sigmunda" (s.66) - co przyporządkowuje do 24 VII, zaś później wspomina: "Kilka razy odbywały się już blokady domu, w którym mieściła się fabryka. [...] Wszystko przeszło jakoś szczęśliwie. Tymczasem fabryka została przejęta przez firmę <Kon i Heller>, własność dwóch osławionych kolaborantów żydowskich." (s.72). Po śmierci obu "Fabryka <Marcel> dostała się pod trzeci z kolei zarząd. Był to wydział transportowy Toebbensa" (s.88). W tym okresie jest ona warsztatem kuśnierskim pracującym na rzecz armii. Dalej (ale niestety w nieokreślony sposób) zostaje ona przejęta przez Schultza - u którego będzie pracowała od bliżej nieokreślonego momentu przed selekcją z 6-10.09.1942. Po akcji pracuje nadal w fabryce "Marcel"... i tu niestety rodzi się problem, bo odnosi się do niego jako do "centrali" szopu. Która mieści się pod numerem 44/46 ... ale na Nowolipiu.

3. Cały ten powyższy wywód wyciągnięty z pamiętnika p. Birnbaum uznałbym za słabe źródło - autorka gubi się z chronologią i niektórymi miejscami, gdyby nie fakt, iż Jonas Turkow zanotuje, iż (tu i dalej opieram się na skrótach relacji z bazy warszawa.getto.pl) mieścił się tam ogródek letni kawiarni "Pod Fontanną", zaś Karolina Marek zapisze, iż mieściło się pod tym adresem biuro Toebbensa (później zajęte przez oficera Werterfassung) zaś obok znajdował się niewielki ogródek, a sam budynek miał schron (wspominany również kilkukrotnie przez p. Birnbaum), a ona sama miała w tym budynku pracować.

Klocki do poskładania - czy rzeczywiście fabryczka przechodzi co chwila z rąk do rąk? Jak (i kiedy) przechodzi on z rąk Schultza do Toebbensa (relacja p. Birnbaum nie tłumaczy tego)? Czy Werterfassung jest kolejnym zajmującym ten budynek?

Jeśli ktoś wie coś więcej / ma na składzie pisaninę Turkowa / skopiuje w ŻIH relację Karoliny Marek / ma po prostu garść przemyśleń - zapraszam do dyskusji. A ja wracam do GŻ wyciągać kolejne artykuły i ciekawostki. Wybaczcie masę tekstu - nie udało mi się tego bardziej streścić, a uznałem przypadek za ciekawy.

Offline

 

#8 13.02.2016 11:56:01

chrisfox

administrator

status 1
GG? ni mom i nie bede mioł
Skąd: z getta
Zarejestrowany: 8.03.2007
Posty: 11918
WWW

Re: Leszno 44 - Pierwsza Hala Nowoczesna

Ciekawy. Nie tkwię chwilowo w getcie, z różnych przyczyn zmuszony zdecydowanie przenieść zainteresowania na drugą stronę rzeki, jednak ten akurat adres interesuje mnie całkiem szczególnie - dokładnie tam się wychowywałem. Prywatnie, bardzo dziękuję


Rozczyn dzieł Marksa wlany w bydląt czaszki
Wytwarza z mózgiem przedziwną miksturę

Offline

 

                                 Czasy takie, że na fb też trzeba trochę istnieć - zajrzyjcie do nas i tam. A tu jesteśmy już od dobrych dziesięciu lat :)                                

adres IP


Stopka forum

RSS
Powered by PunBB 1.2.23
© Copyright 2002–2008 PunBB
Polityka cookies - Wersja Lo-Fi


Darmowe Forum | Ciekawe Fora | Darmowe Fora